محبان اهل بیت

قرآن کتاب هدایت بشر و منشأ بسیاری از علوم است. مطالب علمی آن انسان را به تفکر وا می­دارد. اشاره­ی برخی آیات به پیدایش آتش از درخت سبز، مجاورت آب­های شیرین و شور بدون اختلاط، شکل پذیری آهن در دست حضرت داوود7، پیوستگی زمین و آسمان و جدا شدن آن­ها از یکدیگر، توجه دادن به رقیق شدن هوا و کمبود اکسیژن در لایه­های بالای جو، بر شمردن منفعت و ضرر برخی مواد و چگونگی استفاده از آن­ها و بیان احکام حلیت و حرمت که می­تواند انسان را به سوی تحقیق علمی راهنما باشد، این حقیقت را آشکار می­سازد که اگرچه قرآن؛ کتاب فیزیک و شیمی و … نیست، بلکه به منظور هدایت و تربیت بشر نازل شده است، اما در عصری که جاهلیت بر جهان سایه افکنده بود و دانشمندان به جرم دانستن و بیان عقاید خود در دادگاه­های تفتیش عقاید محاکمه و سوزانده می­شدند، قرآن کریم با روشن­گری­های علمی خود به تکریم جایگاه علم و تفکر پرداخت و بشر را در عرصه­ی مبارزه با جهل و ظلمت رهبری نمود.

خداوند در آیات مختلف از میان عناصر گوناگون، فواید فلز آهن را بر می­شمرد؛ زیرا هیچ یک به اندازه آن در حیات بشر اهمیت ندارد. تجمع آهن در مرکز ستارگان باعث انفجار آن­ها می­شود، نتیجه این رخداد پراکندگی اتم­های بسیار مهم در سطح کیهان است. نیروی جاذبه نیز باعث تجمع اتم­های آهن به سمت مرکز زمین و سبب گرمایش مرکز آن و ایجاد فعل انفعال و ترکیب­های شیمیایی در آن می­گردد.(1)

همچنین آهن در هموگلوبین خون و متابولیسم اکسایشی نقش اساسی دارد.(2)

آیه 25 سوره حدید درباره­ی آهن سخن می­گوید. این آیه دارای دو کد ریاضی جالب است. الحدید شماره سوره 57 قرآن کریم، و نیز جمع حروف ابجد کلمه الحدید 57 است. جمع حروف ابجد حدید به تنهایی 26 و عدد اتمی آهن نیز 26 است.(3)

همچنین خداوند در آیه 80 سوره یس می­فرماید: همو که برایتان در درخت سبزفام اخگر نهاد که از آن [چون نیازتان افتد] آتش می­افروزید.

دانش امروزی می­گوید: گیاهان با استفاده از CO2، H2O و نور خورشید، در یک فرایند شیمیایی سلولز و اکسیژن تولید می­کنند. بنابراین هنگام تشکیل چوب درختان (سلولز) مقداری از انرژی تابشی نور خورشید به صورت انرژی شیمیایی در آن­ها ذخیره می­شود و زمانی که چوب را می­سوزانیم CO2، H2O و مقداری مواد معدنی تولید می­گردد؛ به گونه­ای که جرم مواد حاصل با جرم مواد اولیه برابری دارد (قانون بقای ماده)، و انرژی شیمیایی ذخیره در آن به صورت گرما و نور آزاد می­شود بدون آن­که ذره­ای از این انرژی کاسته شود. از این امر به عنوان رستاخیز انرژی (قانون بقای انرژی) نام برده می­شود.(4)

در چهارده قرن گذشته، هنگام نزول این آیه، مفهوم فوق بر توده­ی مردم پوشیده بود؛ همان­گونه که شاید برخی موارد را بشر امروزی نیافته باشد؛ اگرچه آیندگان خواهند توانست از این هم فراتر رفته و درک عمیق­تری از آیه داشته باشند. آیه 30 سوره­ی انبیا از پیوستگی آسمان­ها و زمین و گشایش آن­ها از یکدیگر و از آب به عنوان مایه حیات بحث نموده است. پیرامون پیوستگی و جدایی زمین و آسمان­ها دو تفسیر وجود دارد:

1. به هم پیوستگی آسمان و زمین اشاره به آغاز خلقت دارد. براساس نظر دانشمندان، مجموعه­ی این جهان به صورت توده­ی واحد عظیمی از بخار سوزان بوده که به تدریج در اثر انفجارهای درونی و حرکت، تجزیه گشته و کوکب­ها و ستاره­ها؛ از جمله منظومه­ی شمسی و کره­ی زمین را به وجود آورده است و پس از آن نیز جهان در حال گسترش است.

2. منظور از پیوستگی، یکنواخت بودن مواد جهان است؛ به گونه­ای که ابتدا همه در هم فرو رفته بود و به صورت ماده­ی واحد خودنمایی می­کرد، اما با گذشت زمان، مواد از یکدیگر جدا شد، و ترکیبات جدیدی به وجود آمد.

آسمان، جو فراگرد زمین است، که صدها کیلومتر ضخامت دارد. این غشای به ظاهر لطیف که از هوا و گازهای مختلف تشکیل شده به قدری محکم و مقاوم است که هر موجود مزاحم خارج از این جو که به سوی زمین حرکت کند را نابود می­سازد، و کره­ی زمین را در برابر بمباران شبانه­روزی شهاب سنگ­ها حفظ می­کند.

فرانک آلن استاد فیزیک زیستی از دانشگاه کانادا، در این زمینه می­نویسد: جوی که از گازهای نگهبان زندگی بر سطح زمین تشکیل شده آن اندازه ضخامت دارد که می­تواند همچون زره، زمین را از شدت مجموعه­ی مرگبار 20 میلیون سنگ­ آسمانی در روز که با سرعت 50 کیلومتر در ثانیه به آن برخورد می­کند، در امان نگه­دارد.

همچنین اشعه فرابنفش قدرت جذب نور خورشید را دارد و تا میزانی که برای رشد و نمو موجودات زنده لازم و ضروری است، آن را عبور می­دهد.

جو زمین درجه حرارت سطح زمین را متناسب با شرایط زیستی تنظیم می­کند و بخار آب لازم را از سطح اقیانوس­ها به سوی خشکی­ انتقال می­دهد، که اگر چنین نبود، تمامی قاره­ها به کویری خشک و غیر قابل زیست تبدیل می­گردید.(5)

در ادامه آیه 30 سوره انبیا خداوند می­فرماید: آیا کسانی که کفر ورزیدند ندانستند که آسمان­ها و زمین هر دو به هم پیوسته بودند، و ما آن دو را از هم جدا ساختیم، و هر چیز زنده­ای را از آب پدید آوردیم؟ آیا [باز هم] ایمان نمی­آورند؟.

دانشمندان، امروز معتقدند که نخستین جوانه­ی حیات در اعماق دریا پیدا شده است.(6) فراتر از این­ها می­توان آب را مظهر طهارت معنوی دانست که جان را جلا می­بخشد و روح را برای صعود و حضور در پیشگاه پروردگار متعال آماده می­سازد. (7)

حدود 75% سطح زمین را آب دریا و اقیانوس در برگرفته که منبع عظیمی از مواد شیمیایی با ارزش و راهوار گسترده­ای برای حمل و نقل کالاهاست. مزید بر این، نزول باران، تعدیل هوا و نیز بخشی از وزش بادها از برکات دریاست؛ از این­رو قرآن بارها با تعبیرهای مختلف انسان را متوجه این نعمت کرده و او را به اندیشه واداشته است. دریا، دیار عجایب است که قرآن نیز به صراحت از آن یاد می­کند.(8)

مَرَجَ الْبَحْرَیْنِ یَلْتَقِیانِ بَیْنَهُما بَرْزَخٌ لا یَبْغِیانِ(9)؛ دو دریا را [به گونه­ای] روان کرد [که] با هم برخورد کنند. ? میان آن دو، حدّ فاصلی است که به هم تجاوز نمی­کنند.

با جاری شدن رودخانه­های عظیم آب شیرین به دریا و اقیانوس، آب شور عقب رانده می­شود. این دو آب (شور و شیرین) به خاطر تفاوت غلظت با یکدیگر آمیخته نمی­شود، بلکه به گفته­ی دانشمندان، دیوار­ی جداکننده­ بین این دو فاز ایجاد می­گردد. در فصل مشترک این دو فاز به علت تغییر غلظت، PHو دما، بسیاری از آبزیان ریز دریایی از بین رفته و غذای کافی برای تغذیه­ی ماهیان فراهم می­شود. این منطقه یکی از مناسب­ترین صیدگاه­های ماهی است. (10) صحنه­ی شگفت و جالب این است که هنگام مد، آب دریا بالا می­آید و آب­های شیرین بی آن­که با آب شور مخلوط گردد به عقب رانده می­شود و بخش زیادی از خشکی را فرا می­گیرد؛ از این­رو ساحل نشینان با مهار کردن آب­های شیرین و حفر نهر در منطقه ساحلی زمین­های کشاورزی را آبیاری می­کنند.(11)

از زمان امکان به پرواز در آمدن انسان، دانشمندان به این پدیده­ی طبیعی پی بردند که طبقه­های بالای فضا با کمبود اکسیژن مواجه است و هرچه انسان بالاتر می­رود تنفس دشوار­تر می­گردد؛ تا جایی که بدون استفاده از ماسک اکسیژن حیات غیر ممکن است.(12) قرآن کریم چهارده قرن گذشته به این موضوع علمی اشاره کرده است: پس کسی را که خدا بخواهد هدایت نماید، دلش را به پذیرش اسلام می­گشاید؛ و هر که را بخواهد گمراه کند، دلش را سخت تنگ می­گرداند؛ چنان­که گویی به زحمت در آسمان بالا می­رود؛ این گونه، خدا، پلیدی را بر کسانی که ایمان نمی­آورند قرار می­دهد.(13)

آیه 219 سوره بقره از منفعت و زیان­ شراب بحث می­کند و بر ضررهای آن تأکید می­نماید. درآمد حاصل از فروش شراب و برخی منفعت­های زودگذر خیالی؛ همچون غفلت از همّ و غم دنیا، در برابر زیان­های بسیار، ناچیز است.(14)

برای پی بردن به اثرهای نامطلوب شراب، ساختار شیمیایی آن را مورد بررسی قرار می­دهیم:

شراب نوعی نوشابه الکلی است که از تخمیر آب انگور، یا خرما حاصل می­شود. میزان الکل­های سنگین در یک لیتر شراب 400 میلی­گرم، متانول 38 تا 113 میلی­گرم، سرب 04/0 میلی گرم، استالدیید 30 تا 160 میلی­گرم، مس 5 میلی گرم، ارسینیک 01/0 میلی گرم، سیانور، یا سیانید به حالت آزاد 5/4 و به حالت فرو 5/8 و به حالت آلی 1/1 میلی گرم است.

مواد الکلی با سرعت، جذب بدن شده و وارد خون می­گردد، و نه تنها عقل و سلسله اعصاب را به ویرانی می­کشد، بلکه بر تمام دستگاه­های بدن انسان؛ به ویژه قلب و عروق، معده و کلیه و کبد، اثر مخرب و انکار نشدنی دارد. بدیهی است، که هیچ انسان عاقلی به خاطر منفعت کم، تن به زیان­های فراوان و جبران نشدنی نمی­دهد.(15)
نتیجه­گیری:

اگرچه بیان مطالب علمی در قرآن گویای اعجاز این کتاب آسمانی است، اما هدف اصلی و عمده قرآن نیست.

گاه آیات علمی در قرآن، نشان از اهمیت آن مطلب دارد. دانشمندان تاکنون توانسته­اند پرده از برخی اسرار خلقت برداشته و انسان را در اعجاب عمیق فرو برند؛ آن­چنان که ترنّم ستایش عظمت و قدرت پروردگار، بی­ اختیار بر زبان جاری گردد، اما پی بردن و فهم کامل قدرت لایزال الهی، از بشر ساخته نیست.
پی­نوشت:

1. علی زمانی قمشه­ای، هیئت و نجوم اسلامی، ج 1.

2. تیمور زمان نژاد، خون، ترجمه، انتشارات فاطمی، بهار 1372.

3. . www.schbeheshtiq.blogfa.com.

4. پرویز تاریخی، انرژی خورشیدی و اسماعیل سعادت، انرژی.

5. احمد معتمد، زمین­شناسی عمومی.

6. مقدم آقا پور، شیمی دریا.

7. سیدعلی حسینی، طبیعت و کشاورزی از دیدگاه اسلام.

8. تفسیر نمونه، ج 2، 5 ، 13، 18، 23.

9. الرّحمن (55) : 19 و 20.

10. همان، شیمی دریا.

11. ناصر مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ج 2، 5 ، 13، 18، 23.

12. احمد خواجه نصیر طوسی، اتمسفر.

13. الأنعام (6) : 125.

14. تفسیر نمونه، ج 2، 5 ، 13، 18، 23.

15. مقدم آقاپور، شناخت الکل از نگاه علمی، اجتماعی، اقتصادی.
نویسنده: محمد نظیر عرفانی

سؤال: استفاده از عَلَم در مراسم عزاداری سیدالشهدا(ع) با قراردادن آن در مجلس عزا یا حمل آن در دسته عزاداری چه حکمی دارد؟

جواب: فی نفسه اشکال ندارد ولی نباید این امور جزء دین شمرده شوند.

اجوبة الاستفتائات، سوال۱۴۴۴

پایگاه اطلاع رسانی دفتر مقام معظم رهبری (دام ظله)

صاحب نفس المهموم از مرحوم صدوق نقل می کند که در ساعت های آخر شب عاشورا خواب سبکی چشم امام را فرا گرفت و چون بیدار شد خطاب به یاران و اصحابش فرمود:

«من در خواب دیدم که چندین سگ شدیداً بر من حمله می کنند و شدید ترین آن ها سگی بود به رنگ سیاه و سفید و این خواب نشانگر آن است از میان این افراد کسی که به مرض برص مبتلاست قاتل من خواهد بود.»

امام علیه السلام سپس فرمود: و پس از این خواب، رسول خدا (ص) را با گروهی از یارانش دیدم که به من فرمود:

«تو شهید این امت هستی و ساکنان آسمان ها و عرش برین، آمدن تو را به همدیگر مژده و بشارت می دهند، تو امشب افطار را نزد من خواهی بود، عجله کن و تأخیر روا مدار و اینک فرشته ای از آسمان فرود آمده است تا خون تو را در شیشه سبز رنگی جمع آوری کند.»

منبع: سخنان حسین بن علی (ع) از مدینه تا کربلا، محمد صادق نجمی، ص 157.

امام حسین (علیه السلام) فرمودند:

«خداوندا! تو آگاهی که آنچه انجام دادیم، نه برای رقابت در کسب جاه و مقام بود و نه برای چیزهای پوچ و بیهوده دنیا، بلکه برای این بود که نشانه های راه دینت را ارائه دهیم و (مفاسد را) در شهرهای تو اصلاح کنیم تا بندگان مظلوم تو در امنیت و آسایش باشند و به احکام تو عمل کنند.»

منبع: تحف العقول، ابن شعبه حرانی،ص 239

امام حسین (علیه السلام) فرمودند:

«ثروتی را که داری اگر به مصرف نرسانی ثروت مال تو نیست، تو از آن ثروت هستی، بنابراین، به ثروت خودت امان مده و گرنه او به تو امان نخواهد داد و پیش از آنکه ثروت، تو را به مصرف خود برساند تو آن را به مصرف خود برسان.»

منبع: بحارالانوار، علامه مجلسی، ج78، ص 127

امام حسین (علیه السلام) فرمودند:

«کسی که در مشکلات سرگردان شده است، نمی داند چه کار کند و راه چاره ای ندارد، نرمی و مدارا کلید حل مشکلات او است.»

منبع: بحارالانوار، علامه مجلسی، ج 75، ص 128

کتاب ابصار العین فی انصار الحسین، محمد بن الطاهر السماوی

این کتاب در رابطه با معرفی یاران امام حسین (علیه السلام) تدوین شده است.

کتاب سخنان حسین بن علی (علیه السلام) از مدینه تا کربلا، محمد صادق نجمی

در این کتاب سعی شده سخنان مشهور امام  از مدینه تا کربلا جمع آوری گردد.